“Türkiye Ukrayna İlişkilerinde Stratejik Yol Haritası Çalıştayı” 26 Kasım 2018 Pazartesi günü Ankara’da Keçiören Belediyesi ev sahiplğinde “Ihlamur Kasrı”nda yapıldı.
EkoAvrasya Derneği öncülüğünde düzenlenen çalıştayı Ukrayna’nın Ankara Büyükelçiliği, EkoAvrasya Derneği ve Keçiören Belediyesi tarafından organize edildi.
Çalıştay saat 11.00’de protokol konuşmaları ile başladı. İlk olarak kürsüye gelen EkoAvrasya Yönetim Kurulu Başkanı Hikmet Eren katılımcılara teşekkür ederek başladığı konuşmasında Kırım’ın işgalinin Karadeniz’de huzuru bozduğunu ifade ederek Ukrayna’nın toprak bütünlüğüne verdikleri önemi dile getirdi.
Daha sonra söz alan DEİK Türkiye-Ukrayna İş Konseyi Başkanı Rasim Bekmezci ise Ukrayna’nın Türkiye için stratejik öneminden bahsederek yıllardır ihmal edilen ve yanlış bilinen iki ülkenin ortak tarihinin en iyi şekilde araştırılarak gelecek kuşaklara aktarılmasının bir zaruret olduğunu dile getirerek her alanda ortak gerekliliğini vurguladı.
Ankara Ticaret Odası Meclis Başkanı Mustafa Deryal’da iki ülke arasındaki ticari ilişkilerin geliştirilmesine vurgu yaptığı konuşmasını serbest ticaret anlaşmasının bir an önce imzalanması ile birlikte ikili ticaretle birlikte üçüncü ülkelerle ticaret hacminin artmasına katkı yapacağını ifade ederek tamamladı.
Çalıştaya ev sahipliği yapan Keçiören Belediye Başkanı Mustafa Ak konuşmasında pek çok ülkede kardeş belediyeleri olduğunu söyledikten sonra şehirlerin kardeşliğinin ülkelerin ortak çalışmalarına katkı sağladığı hususuna vurgu yaparak “neden bu kardeş kentlerimiz arasında Ukrayna’nın nadide beldeleri de olmasın?” dedi.
Protokol konuşmaları T.C. Dışişleri Bakanlığı Doğu Avrupa Genel Müdür Yardımcısı ve yeni T.C.Kiev Büyükelçisi Yağmur Ahmet Güldere’nin konuşması ile devam etti. Güldere konuşmasında iki ülke ticaret hacminin arttırılması için serbest ticaret anlaşmasının imzalanmasının önemine vurgu yaptı. Ayrıca Türkiye’nin pasaportsuz, kimlikle seyahate sadece iki ülke için izin verdiğini ve bu ülkelerden birinin Ukrayna olduğunu söyleyerek bunun Ukrayna’ya verilen önemin bir göstergesi olduğunu belirtti. Bu arada Türkiye’nin Ukrayna’nın toprak bütünlüğünü destekleyerek Kırım’ın işgalini kabul etmediğini dile getirdiği konuşmasını “Holodomor kurbanları önünde saygı ile eğiliyoruz” diyerek tamamladı.
Çalıştay’ın paydaşlarından Ukrayna’nın Ankara Büyükelçisi Andrii Sybiha konuşmasına “bugün salonda gerçek dostlarımız var” diyerek başladı. Daha konukların konuşmalarını kendi konuşmamla yer değiştirsem dahi hiç bir şey değişmez zira duygularımız aynı diyerek sözlerini sürdürdü. Türkiye’nin Kerç boğazında yaşananlarla ilgili bir açıklama yapmasının önemini belirterek 2014’te olanların tekrarlanmaması için bu desteklerin çok kıymetli olduğunu ifade etti. Bölgede yaşanan çatışmalar sebebiyle Türkiye’nin kıymetini dile getirerek iki ülke arasında 1600’den fazla işletmenin faaliyet gösterdiğini ve her ne olursa olsun bürokrasi dahil aradaki sorunların çözümlenebileceğini söyledi. TİKA ve Yunus Emre Enstitüsü’nün çalışmalarının da insanî büyük değer taşıdığını belirtti. Sybiha sözlerini Görevi biten Türkiye’nin Kiev Büyükelçisi Yönet Can Tezel’e çalışmaları sebebiyle teşekkür edip yeni büyükelçi Yağmur Ahmet Güldere’yi tebrik ederek sonlandırdı.
Toplantıda TBMM Zonguldak Milletvekili Polat Türkmen’de bir konuşma yaptı. Türkmen tüm konuşmacıların sözlerine katıldığını ifade ederek Karadeniz’in bir dostluk denizi olması dileğini dile getirdi.
Protokolde son olarak TBMM Ankara Milletvekili, T.C.Başbakan E.Yardımcısı ve Türkiye-Ukrayna Parlamentolararası Dostluk Grubu Başkanı Yıldırım Tuğrul Türkeş konuşmasına bu tip çalıştayların gelecekteki faaliyetlerin selameti açısından çok önemli olduğunu söyleyerek başladı. Ukrayna’nın toprak bütünlüğüne verdikleri önemi ifade ettikten sonra Kerç Boğazı’nda yaşanan gerilimin de bir an önce çözümlenmesi umudunu dile getirdi. Ayrıca “kardeşlerimizin yaşadığı Kırım’ın işgalini kabul etmedik, etmiyoruz, etmeyeceğiz ve Kırım Tatarlarının millî liderlerinin bir an önce vatanlarına dönmelerini umuyoruz” dedi. Türkeş sözlerini şöyle sürdürdü: “Aslında hak haklının olmalı ve madem ki 21.yy’da çağdaş demokrasilerde yaşıyoruz, ülkelerin toprak bütünlüğü korunarak milletlerin şiddetten uzak durmalarını diliyoruz. Bu arada üst kademelerdeki ilişkiler tecrübeyle sabittir ki çok kalıcı olmuyor. O nedenle sosyolojik çalışmalar ivme kazanmalı. Halklar arası ilişkiler her alanda güç kazanmalı.”
Protokol konuşmalarından sonra ilk oturuma geçildi.
Başkanlığını EkoAvrasya Akademik Kurulu Üyesi Av. Gözde Kılıç Yaşın’ın yaptığı ilk oturumda konuşmacılar Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi Öğretim Üyesi Prof.Dr.Toğrul İsmayil, Ukrayna Sanayi ve Ticaret Odası Başkan Yardımcısı Sergii Svystıl ve Karabük Üniversitesi Öğretim Üyesi Prof.Dr.Bahattin Türetken idi. İlk oturumda Türkiye’nin Rusya’ya rağmen bölgede inisiyatif almasının önemine vurgu yapılan konuşmalarda iki ülke arasındaki iyi ilişkilerin yanı sıra ticari ilişkilerin geliştirilmesi önemi üzerinde duruldu.Stratejik yol haritası çizilirken bilim ve teknoloji alanında yapılabilecekler üzerine konuşuldu.
Plaket töreni sonrasında öğle yemeği için kısa bir ara verildi. Saat 14.00’te ikinci oturuma geçildi.
Başkanlığını Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi Öğretim Üyesi Prof.Dr.Toğrul İsmayil’in yaptığı ikinci oturumun konuşmacıları KAFKASSAM Yönetim Kurulu Başkanı Doç.Dr.Hasan Oktay, Kırım Türkleri Kültür ve Yardımlaşma Derneği Genel Başkanı-Dünya Kırım Tatar Kongresi Genel Başkan Yardımcısı Mükremin Şahin, Ankara Ukrayna Derneği Başkanı Dr.Yuliya Biletska, Keçiören Belediyesi Dış İlişkiler Müdürü Mustafa Araç ve Ukrayna Gagavuz Dernekleri Başkanı Vasyl Kelıoglo idi.
İkinci bölüm konuşmacılarından önce Ekonomi Uzmanı-Akademisyen İgor Guzhv söz aldı. Guzhv yapılan konuşmaların kendisini çok mutlu ettiğini söyledikten sonra binlerce karışık aileye sahip iki ülkenin ekonomik hedeflerini gerçekleştirmelerinin önemi üzerinde durdu.
Daha sonra söz alan başkanlar kendi derneklerinin Ukrayna-Türkiye ilişkilerine bakış açıları hakkında katılımcıları bilgilendirdiler.
Keçiören Belediyesi adına konuşan Mustafa Araç ise belediyelerin yerelden genele anlayışı ile başka ülkelerdeki belediyelerle tecrübe paylaşımı yapmalarının gerekliliğini dile getirdi.Daha sonra yaşadığı her türlü güçlüğe rağmen dimdik durmayı başaran Ukrain halkı ve Ukrayna’nın tanıtımında görünmeyen kahramanlar olarak ifade ettiği Kırım Tatarlarına böyle bir toplantıya vesile oldukarı için teşekkür etti.
Plaket töreninden sonra kısa bir kahve molası verilerek saat 17.00’de üçüncü oturuma geçildi.
Başkanlığını Çankırı Karatekin Üniversitesi Öğretim Üyesi Doç.Dr.Sezai Özçelik’in yaptığı üçüncü oturumun konuşmacıları Kiev/Bucha Belediyesi Meclis Üyesi Anna İslamova, Ukrayna’nın Geleceği Enstitüsü Kurucusu Iurii Romanenko ve EkoAvrasya Ukrayna Yönetim Kurulu Başkan yardımcısı Ömer Çıkın idi. Bu bölümde de konuşmacılar kendi deneyimlerini paylaşarak Ukrayna’da faaliyet gösteren iş adamlarının belli şehirler ve merkezler yerine Ukrayna’nın geneline yayılmalarının önemi üzerinde durdular.
Rasim Bekmezci’nin gün boyu olağanüstü bir performansla tüm konuşmaları çeviren tercümanlara teşekkür etmesinin ardından plaket töreni ve toplu fotoğraf çekimiyle çalıştay sona erdi.
