TARİHÇE
Kırım’ın Ruslar tarafından 1783 yılında işgal edilmesinin ardından, Kırım Tatarları için zor ve acı yıllar da başlamış oldu. Rus zulmüne maruz kalmak istemeyenler, daha o yıllarda ’Ak Topraklar’ dedikleri Anadolu ve Osmanlı Devletinin diğer bölgelerine göç etmeye başladılar. İlerleyen zamanla beraber, Rus idaresinin de teşviki ve uyguladığı politikalar sebebiyle sürekli hale gelen bu göçlerle Kırım’daki Kırım Tatar nüfusunun önemli bir bölümü ata yurtlarından göç etmek zorunda bırakılmıştı. Bir tahmine göre 1783-1922 yılları arasında Osmanlı topraklarına göç eden Kırım Tatarlarının sayısı en az 1.800.000 idi. Sadece resmî kayıtlar dikkate alınarak belirlenen bu rakam bile yaşanan göç dalgasının boyutlarını anlatmak için yeterlidir.
I. Dünya Savaşı yıllarında Romanya ve Kırım’dan, yine önemli miktarda Kırım Tatarı Anadolu’ya göç etmişti. Özellikle bu son göç dalgası ile Türkiye’ye yerleşenlerin kendi aralarında tesis etmeye çalıştıkları birliktelik, daha sonraki yıllarda meydana gelecek cemiyet çalışmalarına da taban oluşturmuştur.
1955’te, o dönem Ankara’da bir araya gelen Kırım Türkleri’nin önde gelenlerinin yaptığı bir dizi toplantının ardından, Türkiye genelinde Kırım Türklerini bir çatı altında toplamak gayesiyle bir derneğin kurulması konusunda mutabakata varıldı. Resmî işlemlerin tamamlanmasının ardından 1 Temmuz 1955’te Kırım Türkleri Kültür Yardımlaşma ve Folklor Derneği’ adıyla ve 0606081 sicil numarasıyla dernek kurulmuş oldu. Derneğin kuruluşunda kurucu üye olarak Niyazi KIRIMMAN, Server TRUPÇU, Mehmet SEVDİYAR, Mahmut OKTAY ve İsa KARAŞAY’ın isim ve imzaları yer almaktaydı.
Yarım asrı aşan bir zamandır faaliyette olan Derneğimizde başkanlık yapanlar, göreve geliş tarihlerine göre sırasıyla şunlardır:
1. Niyazi KIRIMMAN 1 Temmuz 1955
2. Cafer ORTALAN 4 Aralık 1955
3. Halil HAKSAL 18 Kasım 1956
4. Pervin ATABAY 5 Kasım 1957
5. Halil HAKSAL 31 Ekim 1958
6. Şefik SALGIRTAY 21 Ekim 1959
7. Halil HAKSAL 22 Kasım 1960
8. Yusuf Ziya ALTAY 21 Aralık 1961
9. Halil HAKSAL 2 Aralık 1962
10. Fevzi Rahman YURTER 21 Aralık 1964
11. Halil HAKSAL 17 Aralık 1968
12. Şefik SALGIRTAY 28 Kasım 1971
13. Yalkın BEKTÖRE 20 Aralık 1971
14. Fevzi Rahman YURTER 25 Nisan 1974
15. Raif GENCE 31 Ocak 1976
16. Hüseyin KIRIMLI 1978
17. Tengiz GENCE 1978
18. Abdullah TOLA 1983
19. Dr. Ahmed İhsan KIRIMLI 1987-1990
Derneğimiz 1990 yılında diğer Kırım Dernekleri ile birleşme yoluna gitmiş ve Genel Merkez olarak yeniden yapılandırılmış; 1992 yılının sonunda ise Bakanlar Kurulu Kararı ile kamu yararına çalışan dernek statüsünü kazanmıştır. Bugün Türkiye genelinde 30’a yakın şubesi ile faaliyet gösteren Derneğimizin ilk kurucu Genel Başkanı Ahmet İhsan Kırımlı vefat ettiği 2011 yılına kadar görev yapmış ve Derneğimizin bugünkü hale gelmesinde çok büyük katkıları bulunmuştur. Dr. Ahmed İhsan Kırımlı’nın 3 yılı Başkanlık, 21 yılı Genel Başkanlık olmak üzere görevde bulunduğu 24 yıl boyunca Derneğimiz tarafından Kırım’a yönelik pek çok kalıcı iş yapılmış olup, bu hizmetlere devam edilmektedir.
Genel Başkanlarımız
1. Dr. Ahmed İhsan KIRIMLI 1990 – 2011
2. Tuncer KALKAY 2012 – 2017
3. Mükremin ŞAHİN 22 Nisan 2017 -
