Eskişehir'de 18 Mayıs 1944 Kırım Tatar Sürgün ve Soykırımı’nın 80. yıl dönümünde 18 Mayıs 2024 tarihinde Ulus Meydanı'nda başlayan yürüyüşün ardından saat 14.00’te Cumhuriyet Meydanı’nda miting gerçekleştirildi. Kırım Tatar diasporasından çok sayıda temsilci Büyük Anma Mitingi’nde yerini aldı.
Büyük Anma Mitingi, saygı duruşunun ardından Kırım Milli Marşı Ant Etkenmen, Ukrayna Marşı ve İstiklal Marşı'nın okunmasıyla başladı. Bursa, İzmir, İstanbul, Eskişehir ve Romanya Dobruca Kırım Türkleri Kültür ve Yardımlaşma Derneklerinin koroları sahne aldı. Akabinde açılış konuşmaları gerçekleştirildi.
Kırım Vakfı önceki Dönem Başkan Vekili Ömer Özel, mitingte 18 Mayıs 1944 Sürgün ve Soykırımı’nda hayatını kaybeden Kırım Tatarları için dualar okudu.
KIRIM DERNEKLERİNİN KOROLARI SAHNE ALDI
Kırım Derneği Bursa Şubesi Korosu "Biz Kırım’dan Çıkkanda" türküsünü, Kırım Derneği İzmir Şubesi Korosu "Ural Dağı" türküsünü seslendirdi. Romanya Dobruca Kırım Derneği Korosu ise Kırım Tatar sanatçı Gülizar Bekiroca şefliğinde, "Bizim Taraf" türküsünü söyledi. Kırım Derneği İstanbul Şubesi “18 Mayıs” isimli ağıtı seslendirdi.
Miting konuşmaları, Vasıl Bodnar, Mıkola Knyajıtskıy, Ahtem Çiygöz, Ayyüce Türkeş Taş, Utku Çakırözer, Ayşe Ünlüce, Ahmet Ataç, Av. Kazım Kurt, Abdulhakim Şaptukayev, Mükremin Şahin ve Recep Şen tarafından yapıldı.
İŞGALCİ RUSYA KIRIM’DAN DEFOL
Eskişehir Kırım Derneği Başkanı Recep Şen ayrıca, CHP Genel Başkanı Özgür Özel'den gelen mektubu okudu. Özel, Kırım Tatar sürgününden dolayı yaşadığı üzüntüsünü belirterek ve Kırım Tatar mücadelesini tebrik etti.
Eskişehir Kırım Derneği Başkanı Recep Şen açılış konuşmasında “80 yıl önce bugün erkekler cephede asker, dağlarda partizan olarak Sovyetler için Alman Nazizmine karşı savaşırken bugünkü Belarus topraklarının neredeyse tamamı Alman işgali altındayken bir gecede hayvan vagonları ile Kırım Tatarlarının kadın, çocuk ve yaşlılarını Urallara, Sibirya’ya, Orta Asya bozkırlarına sürgün ederek soykırıma tabi tutmuştur. Tüm bunlara karşın 80 yıldır yılmadık yıkılmadık. Direniyoruz. Kırım, Kırım Tatarlarındır. Kırım Tatarsız Tatar Kırımsız olamaz.” ifadelerini kullandı.
Şen, soykırımın artarak devam ettiğine dikkat çekerek “80 yıl önce Stalin’in emriyle bir gecede nasıl ki, hayvan vagonlarıyla vatanlarından alınıp ölüm yolculuğuna gönderildilerse bugün de Putin'in emriyle evlerinin önlerinden insanlar kaçırılıp öldürülüyor, hasta babalarına gitmek isteyenler tutuklanıp sürgüne gönderiliyor. Kısacası soykırım artarak devam ediyor.” dedi.
"YARIN BAŞKA BİR SUÇLU ORTAYA ÇIKMASIN DİYE HER ŞEYİ YAPMALIYIZ"
Ukrayna’nın Ankara Büyükelçisi Vasıl Bodnar, konuşmasına Türkçe selamlayarak başladı. Bodnar, “Kıymetli misafirler bu zor günde sizlerle birlikte olmaktan şeref duyuyorum. 80 yıl önce Kırım Tatar halkına karşı korkunç bir soykırım suçu işlendi. Maalesef bu suç, bugün de baskı politikaları ve tutuklamalarla devam etmekte. Ancak sizlerin sayesinde Ukraynalıların mücadelesinde bu kurbanları unutmuyoruz ve anılarını rahmetle anıyoruz. Dün Stalin, bugün Putin yarın kim olacak? Yarın başka bir suçlu ortaya çıkmasın diye her şeyi yapmalıyız. Bugünkü mücadelemiz sadece Ukrayna’daki savaşı bitirmek için değil, Holodomor, sürgün ve soykırım bir daha yaşanmasın diyedir. Bu kötülüğü birlikte durdurmalı ve cezalandırmalıyız. Aksi halde yine tekrarlayacaklar. Özgürlüğümüz için mücadelemizde halkımıza ve devletimize destek veren Türkiye Cumhuriyeti hükûmetine teşekkür ederiz.” dedi.
Ukrayna’da bu korkunç soykırımın kurbanlarının rahmetle anıldığını ve ağustos ayında sürgün ve soykırımın anısına Kıyiv’de anıt inşa edileceğini söyleyen Bodnar, “Bugün Kırım Tatarları Ukrayna devleti içerisinde özgürce gelişmektedir. Bazıları Ukrayna Parlamentosunda, bazıları Ukrayna birliklerinde.” ifadelerini kullandı.
“BU SAVAŞ ÇOCUKLAR İÇİN VERİLMEKTE”
Ukrayna’nın Ankara Büyükelçisi Vasıl Bodnar konuşmasında “Bugün burada birbirinden güzel çocuklarımızı gördük. İnanın ki, bu savaş bu çocuklar, Ukraynalı çocuklar ve dünya çocukları için verilmekte. Güçlerimizi birleştirilerek hem askeri hem diplomatik anlamda Ukrayna’ya barışı getirebiliriz. Geçmişi hatırlayarak geleceği beraber inşa edelim; gelin bölgemize sükut getirelim. Bu korkunç sürgün ve soykırımdan yaşamını yitiren bütün kurbanları rahmetle anıyorum.” ifadelerine yer verdi.
Bodnar konuşmasını Türkçe olarak “Yaşasın Kırım Tatar kahramanları! Yaşasın Türkiye! Yaşasın Ukrayna!” diyerek tamamladı.
“HAYATINI KAYBEDEN KURBANLARA BORCUMUZ VAR”
Ukrayna Parlamentosu Başkan Yardımcısı Mıkola Knyajıtskıy konuşmasına “Selamünaleyküm” diyerek başladı. Knyajıtskıy açılış konuşmasında şu ifadelere yer verdi:
“80. yıl dönümünde hepimiz şunu anlamalı ve tekrar etmeliyiz ki, Kırım Tatarlarının ana vatanlarına dönmeleri için herkes elini taşın altına koyacak. Rusya tarafından işgal edilen topraklardan yuvalarını terk etmek zorunda kalan Kırım Tatarlarına ve Ukraynalılara kapılarını açan Türkiye’ye minnettarız. 1944’teki soykırımdan, bu soykırımın devamı olan işgalden ve Ukrayna’daki tam kapsamlı işgal girişiminde hayatını kaybeden kurbanlara borcumuz var. Hepsinin intikamını almalıyız ama daha da önemlisi bunların tekrarlanmasını önlemek için tarihten dersler çıkarmalıyız. Ortak düşmanımıza karşı zaferin en büyük işareti yeniden Kırım’ın Kırım Tatarlarının ve Ukrayna’nın olmasıdır. Daha bugünden gerekli mevzuat değişikliklerini yapıp Kırım Yarımadası'nı otonom statüsüne ulaştırmalıyız.”
Ukrayna Milletvekili ve Ukrayna-Türkiye Parlamentolar Arası İlişkiler Grubu Başkanı Ahtem Çiygöz, Kırım Tatar bayrağıyla kürsüde yerini alarak, konuşmasını Kırım Tatarca yaptı. Çiygöz, “Biz Kırım’a gideceğiz. Ruhlarımızı orada teslim edeceğiz. Kırım bizim vatanımız, Ukrayna ve dünyanın yardımıyla mücadelemiz devam ediyor.” şeklinde konuştu.
İYİ Parti Genel Başkan Yardımcısı Ayyüce Türkeş ise konuşmasında “Kırım Türklerinin her zaman destekçisi olan Alparslan Türkeş’in kızı olarak aranızdayım. Bu acı gününüz bizim acı günümüz. Sizinle beraber olmaktan mutlu ve gururluyum. TBMM’de her zaman sesiniz olduk, sesiniz olmaya devam edeceğiz. 80 yıl önce yaşanan vahşeti kınıyorum. Allah bir daha yaşatmasın.” ifadelerine yer verdi.
CHP Eskişehir Milletvekili Utku Çakırözer, sürgün kurbanlarını andığı konuşmasında “Allah kimseyi öz vatanından sürgün edilmek zorunda bırakmasın. Maalesef 80 yıl önce çok büyük acılar yaşamış bir halk var önümüzde. Onların önünde eğiliyorum. Sürgünde hayatını kaybedenleri rahmetle anıyorum. Şu anda Kırım’ın ve Ukrayna’nın haklı mücadelesine destek veriyoruz. Daha fazla destek vermeliyiz. Şu mücadele kaybedilince hakkın hukukun dünyada yeri kalmaz. Sizlerin sesi olmaya devam edeceğiz. Allah bir daha bu acıları yaşatmasın. Zulme, işgale ve hukuksuzluğa karşı birlikte direnmeliyiz” dedi.
ZAFERE DOĞRU BİRLİKTE YÜRÜYECEĞİZ
Çeçen İçkerya Cumhuriyeti Türkiye ve Ortadoğu Ülkeleri Temsilcisi Abdulhakim Şaptukayev, açıklamasında dünya kamuoyunu tarihte böylesine korkunç anlar yaşamış tüm halklar için hakikat ve adalet arayışlarına katılmaya çağırdı. Şaptukayev “Bugün Kırım Tatar halkının direncini ve ruhunu ve hepimizin tüm halklar için saygı ve eşitliğin temel olduğu bir dünya inşa etme ihtiyacını hatırlatsın. Bugün aynı zamanda yıllar süren zorluklara ve sıkıntılara rağmen hakları ve tarihi vatanlarına dönmek için mücadele etmeye devam eden Kırım Tatar halkının direncini ve azmini de saygıyla anıyoruz. Bugün yas tutmakla kalmıyor. Aynı zamanda Kırım Tatar halkıyla kopmaz kardeşliğimizi ilan ediyoruz.” şeklinde konuştu.
Sonuna kadar adalet için mücadele edecekleri söyleyen Şaptukayev, “Çocuklarının ve torunlarının geleceği için her şeyini feda edenlerin anısına saygı duyarak ve onları onurlandırarak hepimize tarihi vatanımızda özgürce yaşama fırsatı verecek zafere doğru birlikte yürüyeceğiz. Birliğimiz, kararlılığımız ve ortak tarihimiz birlikte yürütmemiz gereken mücadelenin temelini oluşturmaktadır.” ifadeleri kullandı.
Odunpazarı Belediye Başkanı Av. Kazım Kurt ise konuşmasında “1944’teki soykırımı; sürgünü demiyorum, soykırımı protesto etmek için gelen bütün soydaşlarımı saygıyla selamlıyorum. Türkiye Cumhuriyeti her zaman ezilenlerin yanında olmalıdır. Kırım'da soydaşlarımız sıkıntı içinde. Ama bu sıkıntı 1944’teki soykırımı unutturmamalıdır. Daha Önce Çerkes soykırımı unutulduğu için Kırım Soykırımı olmuştur. Kırım Soykırımı unutulduğu için Boşnak Soykırımı olmuştur. Boşnak Soykırımı unutuduğu için Filistin'de soykırım olmaktadır. Bütün dünyayı 18 Mayıs'tan sonra 19 Mayıs olduğunu ve 19 Mayıs'ın Türkiye Cumhuriyeti'nin çağdaş bir cumhuriyet olması için bir başlangıç olduğunu unutmamaya davet ediyorum Yurtta barış, dünyada barış diyen bir Ata'nın torunları olarak Kırım'daki soykırıma karşı çıkıyoruz. Kırım'daki soykırımı lanetliyoruz.” ifadelerini kullandı.
GENEL BAŞKANImız MÜKREMİN ŞAHİN, KIRIM TATAR TEŞKİLATLARI PLATFORMU ADINA BASIN AÇIKLAMASI YAPTI
Genel Başkanımız Mükremin Şahin, Kırım Tatar Teşkilatları Platformu adına basın açıklması gerçekleştirdi. Şahin, “Bizim için sürgün henüz daha bitmedi. Toprakları işgal edilen ve takip eden iki asra yakın sürede vatanlarından kitleler halinde zorla göç ettirilen Kırım Tatar halkının tarihi yurtlarında kalabilen son bireyleri bundan tam seksen yıl önce sürgün edildiler. Işgalci Rusya devletinin eli kanlı Sovyet Rejimi varlıklarını yok etmeye kastettiği Kırım Tatarlarını yaşlı, kadın, çocuk, bebek ayrımı yapmaksızın evlerinden ve yurtlarından kopararak Urallara, Orta Asya çöllerine ve Sibirya'nın ötesine sürgüne gönderdi. 18 Mayıs 1944 gecesi başlayan bu sürgünde vatanlarında hayatta kalma mücadelesi veren 400 binden fazla Kırım Tatarı hayvan vagonlarına yok oluşa doğru bir yolculuğa gönderildiler. Sürgün yolunda ve takip eden şu günlerde nüfusumuzun yarısını kaybettik. On binlerce Kırım Tatarı yurtlarından, atalarının mezarlarından uzak diyarlarda can verdi. Evleri, eşyaları, işgalciler tarafından gasp edildi.” dedi.
Bu acımasız işgalin senaryosunu günümüzde Kırım'ı ve ardından Ukrayna'yı işgal eden Rusya Federasyonu tarafından devam ettirildiğini vurgulayan Şahin, ”Aradan geçen yüzyıllar ve dahi seksen yıl halkımızın uğradığı soykırım sonucunun sonuçlarının ortadan kalkmasına yetmediği gibi acımasız fail bütün insanlığın gözleri önünde suçunu işlemeye devam ediyor. İnsanlık tarihinin en vahşi suçlarının faili Sovyet Rusya rejiminin değişmesinin ardından vatanlarına dönebilen Kırım Tatarları günümüzde maalesef bir başka Rus rejiminin zulmü altında hayat mücadelesine devam ediyor.” ifadelerini kullandı.
Şahin, Kırım Tatarların insanlıktan ve dünyadan talebini ise şu sözlerle ifade etti:
“Soykırımın artık durdurulması, hukukların korunması ve kendilerine karşı işlenen suçların karşı adaletin sağlanmasıdır. Esasen günümüzde bunun ilk adımı Rusya Federasyonu adı altında suç örgütünün vatanımız Kırım ve Ukrayna'ya karşı başlattığı işgalin daha fazla gecikmeksizin sona erdirilmesidir. Kırım ve Ukrayna'da tarih boyunca Rusya rejimlerinin sürdürdüğü soykırım suçunu bugün dahi devam ettiren Rusya idarecilerinin ve diğer sorumluların adalet önünde hesap vermeleri bir diğer talebimizdir. Kırım Tatar halkının işgalciye karşı birlikte mücadele ettiği ve vatandaş olmaktan onur duyduklarını devletin Kırım'ın statüsü konusunda anayasada Kırım Tatarlarına ve Milli Bölgesel Özerlik Hak tanıyan düzenlemeler yapması Ukrayna devletinden ve halkından en büyük beklentimizdir.”
Mitingin sona ermesinin ardından Odunpazarı Belediyesi tarafından Kırım Kültür Parkı ve içindeki Kırım Anıtının açılışı yapıldı.
Kaynak: QHA
