Şefika Gaspıralı Kadın İnisiyatifinin düzenlediği Kırım Tatar Kültür Günleri programının 29 Nisan 2023 tarihinde Mâverâ Türk Müziği Topluluğu, “Gazi Geray Han Eserleri Dinletisi” ile katılımcılara müzik ziyafeti sundu.
Kırım Tatar Kültür Günlerinin üçüncü gününün son etkinliğinde Mâverâ Türk Müziği Topluluğu sanatçılarından Ney sanatkarı Mehmet Celaleddin Biçer, sanatkarı Mehmet Uğur Ekinci, Kemençe sanatkarı Beste Eser Biçer, Viyolensel sanatkarı Şeref İşler ve Ritim sanatkarı Ahmet Taçoğlu'nun icrası ile Kırım Hanı Bora Gazi Giray Han’ın eserlerinden derlenen “Gazi Giray Han Eserleri Dinletisi” gerçekleştirildi.
Etkinliğin koordinatörü Tuvgan Til İnternet Sitesi Koordinatörü Oya Deniz Çongar Şahin, dinletiye geçmeden önce Kırım Hanı Bora Gazi Giray Han'ın Kırım Tatar Türk tarihindeki önemine değinerek, "Bora lakabıyla anılan II.Gazi Giray Han, Devlet Geray Han'ın oğludur. 1554-1607 yılları arasında yaşamış, 1588-1596 ve 1596-1607 yılları arasında iki kez tahta oturmuştur. Başarılı bir devlet adamı ve asker olmasının yanı sıra iyi bir şair ve besteciydi. Ayrıca hattattı. Sanatçıları ve bilginleri korumuş, çok değerli saz eserleri bestelemiştir. Şiir yazan Gerayların içinde en meşhuru Bora Gazi Geray Han'dır. Edebiyat aleminde büyük bir kıymete sahip olan Bora Gazi Geray Han'ın çeşitli konularda yazılmış birçok manzum ve mensur eserleri vardır." bilgisini paylaştı.
Şahin ayrıca "Gazi Giray Han'ın şiirleri, yani bir olayı hakkıyla anlatan anlatım biçimindeki şiirleri Talimi şiirler olarak da gruplandırılabilir. Bora Gazi Geray Han, İran seferine katıldığı Semin Mehmed Geray Han döneminde zaten kendini göstermişti. Mehmed Geray Han, Kırım'a dönmeye karar verdiğinde kendisine hayran ve bağlı üç yüz Tatar süvarisiyle Serasker Özdemiroğlu Osman Paşa'nın yanında kaldı. Asafi, Osman Paşa'nın yanında kalan Kırım hanzadelerinden bahsederken Gazi Geray hakkında şunları söyler, 'Adı Gazi Geray idi. Cümle arasında bir candı Tâtâr hem reis idi Lütfi âmmidi sehâsı mülti idi" ifadelerini aktararak şöyle devam etti:
Bora Gazi Geray Han hakkında bahsetmemiz gereken diğer iki önemli husus da şunlardır: Her beyitin başına üç mısra eklenerek oluşturulan "Tahmis", genellikle şiirleri en çok alıntılanan şairdir. Aynı zamanda Çağatayca, Osmanlıca ve Kırım Tatarcası olmak üzere üç Türk lehçesinde eser veren tek devlet adamıdır. Bora Gazi Geray Han'ın bu seyahatnamesi, onun tasavvufi ruhla kaleme aldığı eserlerinin en seçkin örneklerinden biridir.
Etkinliğin konser kısmı, Gazi Giray Han’ın muhteşem eserlerinden bestelenen eserlerin dinletisi ile sona erdi.
Kaynak: QHA
