Hacı Bayram Veli Üniversitesi Türkoloji Topluluğu tarafından 17 Aralık 2019 tarihinde Ankara’da "Türk Dünyasında Kadın" başlıklı bir panel düzenlendi.
Panel tüm şehitlerimizin aziz hatıraları önünde yapılan saygı duruşunun ardından okunan İstiklal Marşı ile başladı.
Toplantının ilk konuşmacısı Prof. Dr. Naciye Ata Yıldız "Kastamonu'da İlk Kadın Mitingi ve Milli Mücadelede Kastamonu Kadınları" başlıklı konuşmasında Kastamonu özelinde Kurtuluş Savaşı'nda kadınların rolünü anlattı. Bu noktada Yıldız 10 Aralık'ta Kastamonu'da yapılan ilk mitingin önemi üzerinde durdu. Köyleriyle birlikte nüfusu yaklaşık 100.000'i bulan bir kentte böyle bir mitingde 3000 kişinin toplanmasının çok önemli olduğunu belirtti. Ardından Kurtuluş Savaşı esnasında Anadolu kadınlarının mücadelesini anlattı.
Derneğimiz ve Kırım Vakfı Mütevelli Heyet Üyesi, aynı zamanda HBV Universitesi Çağdaş Türk Lehçeleri Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. Zuhal Yüksel ise "Tarih İçinde Kırım Tatar Kadını" başlıklı bir sunum yaptı. Yüksel konuşmasına kısaca Kırım tarihini ve Kırım Tatar göçlerini anlatarak başladı. Aslında son derece aydın bir toplum olan Kırım Tatarlarının bu göçlerle karanlık bir döneme girdiklerini belirterek kadınların da bu karanlık dönemden büyük ölçüde etkilendiklerini dile getirdi. İsmail Bey Gaspıralı ile başlayan aydınlanma hareketinin kadınlar üzerinde de büyük etkisi olduğunu ifade eden Yüksel, Gaspıralı'nın romanlarından örnekler verdi. Ayrıca Usul-ü Cedit okullarıyla birlikte kadınların tekrar eğitim şansı bulduklarını ifade etti.
Birinci Kurultay'da görüldüğü gibi kadınların yeniden erkekleriyle omuz omuza mücadele ettiklerini anlattı. Kırım Tatar sürgünü, sürgün bölgelerinde yaşananlar ve Kırım Tatar Milli Hareketi (KTMH) hakkında da bilgi veren Yüksel, Kırım Tatar halkının vatana dönüş mücadelesini anlatarak sürdürdüğü konuşmasını dünyada kadınlarına seçilme hakkı veren ikinci millet olan Kırım Tatarlarının hâlâ bugün mücadelelerinin devam ettiğini belirterek tamamladı.
Dr. Cemile Kınacı ise konuşmasında "20.Yüzyılın Başında Kazakistan'da Kadın Meselesi" başlıklı çalışmasını katılımcılarla paylaştı. İsmal Bey Gaspıralı'yı anmadan bu mevzuyu anlatmanın imkansız olduğunu ifade eden Kınacı Gaspıralı'nın kadınları dünyanın bir yarısı olarak betimlediğini ifade etti. İlk Müslüman Kongresi'nde kadınların 112 temsilcisi olduğunu sözlerine eklerken," 1917'de bu coğrafyada dünyanın önemli üniversitelerinde eğitim alan kadınlar vardı" dedi. Ayrıca bu kadınların hepsinin Gaspıralı'nın yolundan gittiklerini dile getirdi. Kınacı konışmasının son kısmında Kazak edebiyatından örnekler vererek 20.yy da Kazak kadınlarının durumu hakkında bilgi verdi.
Panelin son konuşmacısı Derneğimiz üyesi ve HBV Üniversitesi Öğretim Üyesi Dr. Işılay Işıktaş Sava idi. Sava "Kuzey'in Hanbikesi Süyümbike" başlıklı slaytlar eşliğinde bir sunum yaptı. Sava Kazan Hanlığı tarihi üzerine kısa bir bilgi verdikten sonra katılımcılara Süyümbike hakkında açıklamalarda bulundu. Bu noktada Dr. Işılay Işıktaş Sava Süyümbike hakkındaki efsaneleri katılımcılarla paylaştı. Daha sonra da bu anlatıların edebiyata yansımalarını örneklerle açıkladı. Sava sözlerini şöyle tamamladı: "38 yıllık ömrüne Nogay Mirzası'nın kızı olarak başlayıp aslen Kırım Tatar Han sülâlesinden Safa Geray Han ile evlenerek Kazan Hanı'nın eşi "Hanbike" olan Süyümbike Kazan, Nogay ve Kırım Hanlıklarının kesişme noktasıdır."
Derneğimiz Şefika Gaspıralı Kadın İnisiyatifi faallerinin derneğimiz üyesi iki kıymetli akademisyenimiz Prof.Dr Zuhal Yüksel ve Dr.Işılay Işıktaş Sava'yı yalnız bırakmadığı panel plaket takdimi ve toplu fotoğraf çekimi ile sona erdi.
