Ankara’da 9 Mart 2016 tarihinde Ukrayna ve Türkiye Cumhurbaşkanlarının eşbaşkanlığında düzenlenen Ukrayna ile Türkiye Cumhuriyeti arasında Yüksek Düzeyli Stratejik Konsey Beşinci Toplantısı’nın sonuçlarına dair ortak bildiri yayınlandı.
Ukrayna ve Türkiye, Kırım’ın gayr-i meşru işgaline uluslararası hukuk çerçevesinde son vermek için birlikte çalışmayı kararlaştırdı. Bunun yanı sıra iki ülke, nükleer enerjinin barışçıl amaçlarla kullanımı için bilgi değişimi konusunda da işbirliği yapacak.
Ukrayna’nın Ankara Büyükelçiliği’nin resmi internet sitesinde yayınlanan söz konusu bildirinin tam metni aşağıdaki gibidir:
UKRAYNA İLE TÜRKİYE CUMHURİYETİ ARASINDA YÜKSEK DÜZEYLİ STRATEJİK KONSEY BEŞİNCİ TOPLANTISI SONUÇLARINA DAİR ORTAK BİLDİRİ
Ukrayna ile Türkiye Cumhuriyeti (bundan sonra Taraflar olarak anılacaklardır),
Taraflar arasında süregelen, öncelikli alanlardaki işbirliğini karşılıklı çıkarlar doğrultusunda ilerletme ve mevcut stratejik ortaklık ilişkilerini derinleştirme iradesinden yola çıkarak,
Karadeniz dâhil bölgelerinde istikrar, barış ve refahın temini için uzlaşı kültürünü kuvvetlendirmeye yönelik çalışmalarını arttırmak suretiyle, bölgesel sahiplenme ve işbirliğini hedefleyerek,
Ukrayna’ya karşı sürdürülen saldırı ve Kırım’ın yasadışı ilhakı dâhil Karadeniz ve Orta Doğu bölgelerinde güvenlik durumu ile ekonomik ve insani durumun ciddi ölçüde kötüleşmesinden kaygı duyarak,
Kırım’da, Donetsk ve Lugansk bölgelerinin belirli yerlerinde, ayrıca Suriye’de görülen sistematik insan hakları ihlallerinden dolayı endişelerini paylaşarak,
Devletlerin uluslararası camiada tanınan sınırları içinde toprak bütünlükleri ve egemenliklerine saygı duyulması, uluslararası ilişkilerde güç kullanımı ya da güç kullanılması tehditlerinden kaçınılması ve meşru müdafaa hakkı gibi BM ve AGİT gibi uluslararası örgütlerin kuruluş belgelerinde belirtilen uluslararası hukukun temel ilke ve normlarına bağlılıklarını yineleyerek,
Karadeniz ve Orta Doğu bölgelerinde barışın ve güvenliğin yeniden tesis edilmesine katkıda bulunma niyetine dayanarak,
9 Mart 2016 tarihinde Ankara’da iki devletin Cumhurbaşkanlarının eşbaşkanlığında düzenlenen Ukrayna ile Türkiye Cumhuriyeti arasında Yüksek Düzeyli Stratejik Konsey Beşinci Toplantısı sonucunda:
1. Ukrayna ile Türkiye Cumhuriyeti arasında güvenlik ve savunma alanlarında eşgüdümü, işbirliğini ve ahdi çerçeveyi güçlendirmeyi,
2. Uluslararası barış ve güvenliği sağlamak amacıyla Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi’nin ve diğer çok taraflı mekanizmaların reform sürecine yönelik işbirliklerini derinleştirmeyi,
3. Karadeniz’de bölgesel güvenlik mekanizmalarının güçlendirilmesine katkıda bulunmayı,
4. Uluslararası güvenliğin tesisi için yürütülen, NATO’nunkiler dâhil ortak çabalar kapsamında işbirliğini artırmayı,
5. Kırım’ın gayr-i meşru işgaline uluslararası hukuk çerçevesinde son vermek için birlikte çalışmayı, Yarımada’da Ukrayna’nın egemenliğini yeniden tesis etmek ve geçici olarak işgal altında bulunan topraklarda Kırım Tatarları dâhil olmak üzere Ukrayna vatandaşlarının haklarını korumak amacıyla Birleşmiş Milletler, Avrupa Konseyi ve AGİT çerçevesinde işbirliğini arttırmayı,
6. Her türlü terörizm, aşırıcılık ve ayrılıkçılıkla mücadelede gayretlerini birleştirmeyi; ayrıca iki ülkenin emniyet ve istihbarat teşkilatları arasında etkin şekilde işbirliği yapılmasını,
7. Ekonomi ve yatırım alanlarında ikili işbirliğinin geliştirilmesini, ikili ticaretin çeşitlendirilmesini ve hacminin artırılmasını; ulaşım, telekomünikasyon ve üretim altyapılarının birlikte geliştirilmesini,
8. Bu amaçla, iki ülke arasında Serbest Ticaret Anlaşması akdedilmesine yönelik müzakereleri 2016 yılı içinde sonuçlandırmayı; Yatırımların Karşılıklı Teşviki ve Korunması ile Çifte Vergilendirmenin Önlenmesi Anlaşmalarının yenilenmesine dair görüşmeleri sürdürmeyi ve en kısa zamanda imzalanmasını sağlamayı,
9. Ukrayna ile Türkiye Cumhuriyeti arasında uluslararası kombine/konteyner taşımacılığı alanındaki işbirliğini önemli ölçüde genişletmeyi,
10. İki ülke arasında turizm alanında işbirliğini güçlendirmeyi, ayrıca, turistik projelerin sayısını artırmayı, Ukrayna seyahat acentalarına imkânlar ölçüsünde destek vermeyi,
11. Ukrayna’nın doğal gaz altyapısının iki ülkenin doğal gaz alanında işbirliğinin geliştirilmesine yönelik olarak kullanılmasıyla ilgili ortak çalışmalar yapmayı; Hazar Denizi’nden Avrupa’ya doğal gaz teslimatını öngören projelere Tarafların müşterek katılım imkânlarını değerlendirmeyi,
12. Nükleer enerjinin barışçıl amaçlarla kullanımı için bilgi değişimi konusunda işbirliğini geliştirmeyi;
2008 yılında yürürlüğe giren “Ukrayna Devlet Nükleer Düzenleme Komitesi ile Türkiye Atom Enerjisi Kurumu Arasında Nükleer Düzenleme Konularında Teknik İşbirliği ve Bilgi Değişimi Mutabakat Zaptı” ile Ukrayna Devlet Nükleer Düzenleme Müfettişliği (SNRCU) ile Türkiye Atom Enerjisi Kurumu (TAEK) arasında 2011 yılında imzalanan işbirliği programı kapsamında başlatılan çalışmaların sürdürülmesini; ayrıca, nükleer enerji alanında eğitim konularında ve “Türkiye Hükümeti ile Ukrayna Bakanlar Kurulu ile Arasında Nükleer Kaza Erken Bildirim ve Nükleer Tesisler Hakkında Bilgi Değişimi Anlaşması” hükümleri gereğince nükleer acil durumların yönetiminde işbirliği yapılmasını,
13. Askeri eğitim alanındaki işbirliğinin devamını,
14. Her iki ülkenin savunma kapasitesini artırmak amacıyla savunma sanayii unsurlarının modernizasyonu alanında işbirliğini derinleştirmeyi,
15. Bu bağlamda, havacılık, uzay ve savunma sanayii alanlarında ikili işbirliğinin eşgüdümünden sorumlu bir Çalışma Grubunun oluşturulmasından da istifadeyle, sözkonusu alanlarda ortak ileri teknoloji projelerinin geliştirilmesini ve yeni işbirliği imkânlarının araştırılması için bir Yol Haritası hazırlamayı,
16. Kırım’ı terk etmek zorunda kalan Kırım Tatarları dâhil olmak üzere, Ukrayna’da yerlerinden edilmiş kişilerin ihtiyaçlarının karşılanması amacıyla Türkiye’nin Ukrayna’ya sağladığı teknik ve lojistik yardımın kapsamını genişletmeyi,
17. Bununla bağlantılı olarak, Türkiye Cumhuriyeti Başbakanlık Türk İşbirliği ve Koordinasyon Ajansı ile Ukrayna’nın ilgili kurumları, bölgesel idare makamları ve Kırım Tatar Milli Meclisi eşgüdümünde gerekli adımları atmayı,
18. Karşılıklı kültürel tanıtımı arttırmayı ve desteklemeyi, iki ülkenin bölgeleri ve şehirleri arasında doğrudan temaslar kurmayı ve mevcut temasları artırmayı,
19. Eğitim alanında işbirliğinin geliştirilmesini teşvik etmeyi; ayrıca, Ukrayna’da Türk Dili ve Edebiyatı eğitimi, Türkiye’de ise Ukrayna Dili ve Edebiyatı eğitimi için ek imkânlar yaratmayı, bu kapsamda Kiev’de Yunus Emre Türk Kültür Merkezi açılması sürecini süratle sonuçlandırmayı ve Kırım Tatar gençleri için ilgili Türk eğitim kurumlarında ek kontenjanlar tahsis etmek için gayret göstermeyi,
20. Karşılıklı olarak fahri konsolosluk sayılarını artırmayı,
21. Ukrayna ile Türkiye arasında enformasyon alanında işbirliğinin daha da geliştirilmesini, iki ülkenin basın-yayın kuruluşları arasındaki temas ve eşgüdümün arttırılmasını; Ukrayna’nın Kırım Tatar basın-yayın organlarının desteklenmesine özel ehemmiyet vermesini kararlaştırmışlardır.
09 Mart 2016 tarihinde Ankara’da imzalanmıştır.
Ukrayna Cumhurbaşkanı Türkiye Cumhurbaşkanı
Petro Poroşenko Recep Tayyip Erdoğan
NOT: Bu haber metni 11 Mart 2016’da QHA’da Ankara kaynaklı olarak yayınlanmıştır. Haber metni ve ilgili fotoğraflar QHA’na aittir.
