Zafer Karatay
22 Aralık 2011 günü Ukrayna Cumhurbaşkanı V. Yanukoviç Türkiye’ye önemli bir ziyaret yaptı. Ancak bu ziyaret aynı gün Ermeni meselesinin gölgesinde kaldı. Fransa parlamentosu gündemindeki sözde Ermeni soykırımını inkarı suç sayan kanun teklifinin kabul edilmesi doğal olarak Türkiye’de gündemin birinci sırasına oturdu.
Başbakan Recep Tayyip Erdoğan ile Yanukoviç’in düzenlediği ortak basın toplantısında bu mesele ön plana çıktı.
Başbakan Erdoğan’ın 2011 Ocak ayında büyük bir heyet ile Kiev’e yaptığı ziyaretten bu zamana Yanukoviç’in Türkiye ziyareti konusunda hazırlıklar sürüyordu. Ocak ayındaki bu ziyaret esnasında vizelerin kaldırılması konusunda bir anlaşmaya varılmıştı. Ama Ukrayna tarafı işi hep ağırdan aldı.
Ukrayna Cumhurbaşkanının uzun süredir gündemde olan Türkiye ziyareti hem vize hem de daha önce mutabakata varılan konularda somut ilerleme olması için tarih belirlenememişti. Türkiye tarafı haklı olarak karşılıklı yapılan bu ziyaretlerin iyi niyetlerin teyit edildiği, geleceğe atıfta bulunulan ama ciddi neticeler içermeyen ziyaretler olmasından yana değildi.
Başbakan Erdoğan ve Ukrayna Devlet Başkanı Viktor Yanukoviç, baş başa ve heyetlerarası görüşmelerin 12:15’te başlamasının ardından Başbakanlık Merkez Bina’da 13:45te anlaşmaların imzalanması ve ortak basın toplantısı düzenlenmesi planlanmıştı. Ama görüşmeler beklenenren uzun sürdü . İmza törenleri ve basın toplantısı ancak 17:00’e doğru, planlanandan üç saat gecikmeli yapılabildi.
Ukrayna tarafından Dışişleri Bakanı Kostyantin Grişçenko ,Enerji ve Kömür Endüstrisi Bakanı Yuri Boyko, Kültür Bakanı Mikhailo Kulinyak, Tarım Politikaları ve Gıda Bakanı Mıkola Prisyazinyuk, Eğitim, Gençlik ve Spor Bakanı Dimitri Tabaçnik Türk muadilleri ile anlaşmalar imzaladılar.
Yanukoviç ile baş başa görüşmenin ardından eş başkanlığını yaptıkları Türkiye-Ukrayna Yüksek Düzeyli Stratejik İşbirliği toplantısını da gerçekleştirdiklerini anlatan Başbakan Erdoğan, şöyle konuştu:
’’En üst düzeyde yön vereceğimiz bu kurumsal mekanizma sayesinde ilişkileri yeni projelerle taçlandırmayı düşünüyoruz. Bugünkü başlangıcın bu noktada çok çok önemli bir adım olduğuna inanıyorum. Görüşmelerimizde gerek bizler, gerekse bakan arkadaşlarımızın ikili toplantıları da çok çok verimli. Gelecek yıl Kiev’de yapacağımız toplantı için de önemli bir yol haritasının tespitine vesile oldu.
İlişkilerimize yön veren siyasi diyaloğun her düzeyde ve en üst yoğunlukta sürdürülmesi, bu yol haritasına ayrı bir zenginlik kazandırıyor. Özellikle ulaştırma, enerji ve savunma sanayi gibi potansiyel vadeden alanlarda işbirliğini geliştirmeye karar verdik. Ülkelerimizin kalkınmasına ivme kazandırmak bölgemizde bir refah ve istikrar kuşağı oluşturmak öncelikli hedefimizdir.
Bunun için kişi, mal ve hizmetlerin serbest dolaşımına imkan sağlayacak şartların tesisine yönelik yönelik çabalarımızı özellikle yoğunlaştırma kararı aldık. Az önce sizlerin de şahit olduğu gibi önemli bir adımı attık bu da vize muhafiyeti anlaşmasıydı imzalanmış oldu, hayırlı olsun. Ukrayna ile ikili ilişkilerimizi, ticari ilişkilerimizi, dostluğumuz güçlendirmeye yönelik bu adımların ileride hız kazanacağına eminim.’’
Ukrayna Türkiye ilişkilerinde Başbakanın vurguladığı gibi Kırım Tatarlarının meselesi mana konulardan biri. Kırım Tatarlarına destek konusunda gerek Başbakanımız Recep Tayyip Erdoğan gerekse Dışişleri Bakanımız Ahmet Davutoğlu çok kararlı bir politika izliyorlar. TİKA’nın Kırım Tatarlarına yardım projelerinin onaylanmasında Ukrayna tarafı çok problem çıkarmakta idi. Yanukoviç iktidara gelmesinden sonra ortaya çıkan bu durumun sebebi, Yanukoviç ve iktidarının Kırım Tatarlarına bakışında gizli.
Ancak Yanukoviç iktidara gelmesinden sonra çok şeyler değişmeye başladı. Öncelikle Ukrayna’nınYanukoviç’in iktidara geldiği günlerde Rusya ve Batı arasında izlemesi tahmin edilen politika ile bugünkü Ukrayna politikası çok daha farklı seyir göstermekte.
Yanukoviç’in Türkiye ziyareti umarız onun ve iktidarının olumlu yönde değişme gözlenen Kırım Tatar politikasına olumlu yönde etki etmiştir.
Zafer Karatay
